Féuse(-feméu)
Athyrium filix-femina
Athyriaceae
Nom en français : Fougère femelle.
Descripcioun :Aquest féuse trachis sus siliço e au nostre se rescountro subretout en mountagno souto li mele e li sapino. Douno proun d'èr au féuse-de-cabro, Dryopteris filix-mas, mai li foundo soun eici tres cop descoupado e subretout emé de soro en long e noun pas en round. L'indusìo se vèi bèn.
Usanço :Lis indian d'Americo n'en manjavon lou rizoumo pela e rousti. Aurié d'ùni prouprieta en raport emé li règlo e l'acouchamen, d'ounte lou noum.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Athyrium
Famiho : Athyriaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Gaudre
- Riéu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Athyrium filix-femina (L.) Schott, 1799
Valeriano
Valeriana officinalis subsp. officinalis
Caprifoliaceae Valerianaceae
Nom en français : Valériane officinale.
Descripcioun :La valeriano es uno grando planto (1 à 2 m) que trachis dins li relarg mountagnous. Se recounèis à si fueio coumpausado (la souleto espèci coume acò) ; li d'en bas an de 11 à 21 fuioun en formo de lanço e un pau denta. Se destrìo de Valeriana officinalis subsp. sambucifolia pèr lou noumbre de fueioun e la loungour de la corollo qu'èi mai courto (< 5mm).
Usanço :La planto èi couneigudo despièi li Grè pèr èstre proun vertuouso majamen contro li proublèmo de som, d'ànci, de reboulimen, pèr apasima li nèrvi e autre. Ei subretout la racino que s'utiliso (en tisano).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 250 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Valeriana
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Champ
- Roubino
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Valeriana officinalis subsp. officinalis L., 1753